Polityczne To i Owo

Wywiad z o. Gużyńskim. Niestety link do artykułu blokowany przez Admina.
Żadna władza nie była tak hojna i dziękczynna wobec kościelnych hierarchów jak rządy PiS. Dla Kaczyńskiego państwo to Kościół. Nie możemy puścić tej historii w niepamięć. Po stronie rządzących pojawił się społeczny bezrozum i cynizm. Musimy przestać uczestniczyć w ich grze. Idą wybory, Kościół musi być wolny od polityki. Apel o. Gużyńskiego.

Dorota Roman: Coraz mniej księży, chętnych do seminariów, do tego pedofilia i mało empatyczne podejście do ofiar księży przestępców. Trzeba będzie łączyć parafie, ograniczać msze. Kościół katolicki w Polsce nad przepaścią?
O. Paweł Gużyński, dominikanin: Od ponad trzech lat patrzę na to, co dzieje się w Polsce, z perspektywy Kościoła w Holandii i procesów, które się tutaj dokonały.

Byłem na wystawie w Utrechcie, poświęconej temu, co stało się po Soborze Watykańskim II, po szalonych latach 60. w Kościele w Holandii. Jak szybko bardzo silna struktura rozsypała się i Kościół uległ dezintegracji. Przejmujące zdjęcia z holenderskiego Woodstocku – młodzi hippisi siedzą ubrani w stare szaty liturgiczne. Gdy Kościół w Holandii pękł, szaty liturgiczne wyrzucano na śmietnik, potem pojawiały się na bazarach, można było je kupić za bezcen. Hippisom to się bardzo podobało, ubierali się w nie.
To opowieść o tym, co może stać się z Kościołem w Polsce. Pytanie, czy księża, a najbardziej biskupi, wyciągną z tego właściwe wnioski. Mam bardzo dużo obaw co do tego.

Od dwóch lat tworzymy Kongres Katoliczek i Katolików , żeby projektować zmiany i przeciwstawić temu, co wydaje się nieuniknionym procesem. Porażkę Kościoła. Im szybciej rozpoczniemy zmiany, tym prędzej poradzimy sobie z tą sytuacją. Nieraz tak bywało w historii Kościoła, rzeczy upadały, ulegały dezintegracji, a potem były konstruowane i budowane na nowo. I my to nowe budowanie musimy zacząć. Kościół powinien zacząć się zmieniać razem z początkiem transformacji w Polsce. To się nie dokonało. Cały czas tkwi na torach przedtransformacyjnych. Ma mnóstwo dziwnych przyzwyczajeń, wyobrażeń, a społeczeństwo poszło do przodu, Kościół nie nadążył. Musimy odrabiać bardzo duże straty.

Nic nie dzieje się bez przyczyny. Do Kościoła może trafią księża, z prawdziwą chęcią posługi?
– Niewątpliwie. Oby ta sytuacja wpływała na oczyszczenie motywacji tych, którzy przychodzą do kapłaństwa. Mam nadzieję, że coraz częściej będą ludźmi o głębokiej, mądrej, oczyszczonej motywacji religijnej. Gorzej, gdy będą to ludzie, i na to trzeba będzie bardzo uważać, których motywacja religijna jest szalenie silna, ale płytka, dewocyjna.
Czy to nie czas, żeby dopuścić w Polsce świeckich do Kościoła?
– Właśnie po to jest Kongres Katoliczek i Katolików, żeby uświadomić biskupom, jak potężną siłą polskiego Kościoła jest właśnie ta jego większa część – świecka.

Jak to zrobić?
– W Holandii przy braku powołań i pustych kościołach świeccy mieli wziąć współodpowiedzialność za przyszłość Kościoła. I w wielu obszarach ją wzięli – za katechizację, sprawy ekonomiczne, organizacyjne, porządkowe. Ale wtedy okazało się, że grupa tych, którzy rzeczywiście chcieli się zaangażować, była niewielka. Reszta dalej pozostawała bierna. Wcale nie jest łatwo zachęcić świeckich katolików do tej odpowiedzialności, ale trzeba to robić. W polskich katolikach drzemie ogromna siła. Episkopat powinien się poszerzyć o świeckich wiernych. Powinni być częścią Episkopatu Polski.

Jaka zareagowali hierarchowie?
– Pierwszą reakcją była panika. Po latach dobrowolnego odizolowania hierarchów od zmian społecznych zachodzących w Polsce i niemal świętego przekonania, jakie żywili przez dziesięciolecia, że o wszystkim decydują, a świeccy są tylko dodatkiem do nich, nie spodziewaliśmy się niczego innego. Na początku musiał być strach. Pierwsza reakcja nie jest więc dziwna, ani zaskakująca. Nasi hierarchowie, biskupi muszą się z tym powoli oswoić i będą się z tym oswajać.

Wyciąganie wniosków trwa, trwa i ma trwać.
– Jesteśmy 25 lat do tyłu, a dokładnie o tyle, ile czasu dzieli nas od ogłoszenia dokumentów Soboru Watykańskiego II. Trzech deklaracji kształtujących współczesny Kościół i wiernych.

Przed nami 25 lat pracy, żeby świeccy naprawdę uczestniczyli i weszli w procedury współzarządzania Kościołem w Polsce? Jeśli oczywiście będą jeszcze chcieli.
– Co najmniej. Wystarczy, że popatrzymy na ponad 30 lat polskiej transformacji, żeby uświadomić sobie, jak trudnymi, złożonymi mechanizmami są procesy społeczne, a z taką sytuacją mamy do czynienia również w Kościele. Kościół się zatrzymał i nie odrobił tej lekcji.

Kongres Katoliczek i Katolików przygotował raport o relacjach państwo – Kościół w Polsce. Kalkulacja polityczna, załatwianie spraw pod stołem, bezprawne działania, szara strefa. Ale najpierw rzecz o konkordacie.
– W trakcie transformacji w Polsce szybko przygotowano dobre prawo dotyczące regulacji stosunków państwo – Kościół. Problem polega na czym innym.

Chciałoby się powiedzieć, w ciągu dwóch kadencji PiS nic nowego
– Niestety, ale podam przykład z ostatnich tygodni. Zbitka z wypowiedzi panów Kaczyńskiego, Tuska i Czarzastego, którzy bardzo chętnie mówią o Kościele. Ci dwaj ostatni uderzają w nutę antyklerykalną, ten pierwszy alarmuje: musimy bronić Kościoła. Bardzo chętnie aktywizują się, szczególnie w kampanii wyborczej, jeżeli chodzi o tematy kościelne i w naszym raporcie określamy to świadomą formą hipokryzji. Krytykują i grzmią: Kościół nie powinien robić tego i tamtego, wyrzućmy religię ze szkół, przestańmy płacić katechetom, wypowiedzmy konkordat. No panie i panowie, przestańcie być aż tak bezczelni i cyniczni. Jak przychodzi co do czego, w normalnych warunkach to „pod stołem” z Kościołem mnóstwo rzeczy załatwiacie, a tu i teraz jesteście wielkimi antyklerykałami.

Mariaż tronu z ołtarzem w Polsce ma tradycje, a i teraz ma się wyjątkowo dobrze. Do tej pory żadna władza nie była tak hojna i dziękczynna wobec hierarchów jak rządy PiS. Fundusz Kościelny pęka od kasy – na ten rok w ustawie zapisanych jest ponad 190 milionów złotych.
– Politycy mieli lata, żeby wydorośleć i pilnować zasady rozdziału Kościoła od państwa, neutralności i świeckości. Czas zacząć tego wymagać. I otwarcie pytam polityków: czy w ogóle ją rozumiecie, robiąc różne deale z Kościołem?

Zaznaczam, nie umniejsza to postępowaniu Kościoła i jego wielkiej odpowiedzialności za ten stan.

Ani byłej, ani obecnej władzy nikt nie kazał i nie każe zapraszać hierarchów kościelnych na święcenie przysłowiowego każdego wozu strażackiego. Księża, przy akceptacji polityków, od dziesięcioleci wolnej Polski włączali się oficjalnie w rządzenie krajem.
– Pokazujemy te przykłady w raporcie. Niektóre są absurdalne, człowieka ogarnia pusty śmiech, zażenowanie, głębokie zawstydzenie, że jako społeczeństwo w ogóle dopuszczamy do tego, że politycy i hierarchowie robią takie rzeczy. Potrzebna jest zmiana społeczna i przeobrażenie sfery publicznej, i to w trzech obszarach. Po pierwsze, trzeba zmienić obyczaj polityczny, gdzie ostracyzm społeczny w naturalny sposób eliminuje polityków skłonnych do przekraczania zasady rozdziału Kościoła od państwa. Po drugie, zmienić mentalność kleru i katolików, aby zniknęły roszczenia stricte religijne wobec państwa. Po trzecie, trzeba pracować ze społeczeństwem, nad jego kulturą prawną, świadomością obywatelską. Jeżeli to zmienimy, społeczeństwo będzie strażnikiem przestrzegania prawnej reguły rozdziału Kościoła od państwa. Z takim bałaganem mamy do czynienia, trzeba go uporządkować. To ten czas.

Kto miałby to zrobić?
– My jako społeczeństwo, obywatele. Nasza bierność połączona tylko z krytyką nic nie da.

Po naszych analizach wiemy, że konkordat jest dobrze skonstruowany. Nie szkodzi dobrym relacjom państwa i Kościoła, nie szkodzi rozdziałowi Kościoła od państwa. Trzeba go natomiast przestrzegać. Ale antyklerykalne i antykościelne słowa spotykają się z aplauzem publiki. Zwłaszcza przed wyborami. A między nimi jakby nic się nie stało. Nalegamy, aby politycy zaczęli myśleć kategoriami dobra wspólnego. Tego w Polsce nie ma, taka forma rządzenia zniknęła z polskiej przestrzeni publicznej.

Kościół jak partia, walczy o władzę w państwie
Hierarchowie nie różnią się specjalnie od polityków walczących o władzę. Kto przeciwko, ten nasz wróg. Kościół tworzy hermetyczną enklawę. Narzuca swój wzór życia innym, także niewierzącym, przy aplauzie władzy i z zyskiem wyborczym dla PiS.
– Ani Kościół nie mówi o dobru wspólnym, ani politycy. A co z neutralnością państwa? Co z dystansem wobec jakichkolwiek doktryn światopoglądowych, politycznych, religijnych? Rządzenie i przestrzeganie konkordatu powinno polegać na dbaniu o dobro wspólne, o obszar, w którym dogadujemy się co do społecznego modus vivendi. Tyle i aż tyle. Politycy, a zwłaszcza obecnie rządzący, tego nie przestrzegają.

Już w XVI w. doradca króla francuskiego Michael de l’Hôpital powiedział mu w przededniu wojen hugenockich: królu, nie o to chodzi, która religia jest prawdziwa, ale o to, jak żyć pospołu. I tego w Polsce nie ma.

Nie rozmawiamy, jak żyć pospołu, tylko się wykluczamy. Wyrzućmy katolików, zepchnijmy ich do kruchty, wyrzućmy LGBT+, bo nam przeszkadzają . Jak we wspólnej ojczyźnie rządzący mogą mówić, że inny obywatel im przeszkadza! Musimy zbudować konsensus społeczny, dobro wspólne. Przecież to jest napisane w konstytucji – na co wskazuje dobitnie współpracujący z nami prof. Andrzej Zoll, a my wyraźnie w naszym raporcie to podkreślamy: Rzeczpospolita jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli.

Polacy odwracają się od Kościoła
A tymczasem wyniki ostatnich badań CBOS wskazują, że Polacy mają dość Kościoła. Chcą mieć święty spokój, bo Kościół zaczyna oznaczać – przestępstwo, pedofilię, nietolerancję.
– Niestety tak. Nie zamierzam w żaden sposób kwestionować złych dokonań Kościoła, to są fakty. Kościół ma problem z przestępcami seksualnymi , z nieuprawnionymi ingerencjami w sferę polityczną, ma bardzo wiele innych problemów, to fakty. Koniec kropka. Jeżeli jednak rzeczywiście chcemy poradzić sobie z nimi, musimy uczciwie przyznać się do grzechów i błędów.

Jako Kongres Katoliczek i Katolików bezlitośnie pokazujemy kościelne winy w obszarze relacji państwo – Kościół. Nie mamy litości, ale jednocześnie chcemy budować coś na przyszłość. Nie chcemy pozostawać tylko na etapie stwierdzenia: Kościół jest be, fe itd., itd. i najlepiej wyrzućmy go, społeczeństwo będzie lepsze, bardziej uporządkowane. Odrzućmy takie uproszczenia, zacznijmy budować coś sensownego na miarę miejsca, w którym Polacy żyją, czyli nad Wisłą.

Najbardziej irytujące, bezsensowne, pozbawione racji bytu przykłady?
– Tym, co boli najbardziej, to bezduszny, administracyjny, jurydyczny stosunek do ofiar przestępstw księży pedofilów i duchownych dopuszczających się przestępstw seksualnych wobec dorosłych. Niedopuszczalny, bezduszny sposób podejścia do tych spraw rozdziera moje serce na strzępy. To, że w ogóle możliwe jest, aby w kontekście pedofilii i dramatu ofiar księży ojciec Tadeusz Rydzyk miał czelność publicznie mówić lekkim głosem: „to, że ksiądz zgrzeszył? No zgrzeszył. A kto nie ma pokus? Niech się pokaże”.

To było podczas urodzin Radia Maryja. Tadeusz Rydzyk bronił także bp. Edwarda Janiaka, który zrezygnował z funkcji biskupa kaliskiego, oskarżany o tuszowanie pedofilii. W obecności rządowej pisowskiej wierchuszki Rydzyk nazwał go „współczesnym męczennikiem”.
– Poziom bezrozumu, degrengolady moralnej, duchowej, który mnie rozwala. Kiedy słyszę biskupa Depo w Częstochowie podczas uroczystości maryjnej, który mówi, że znowu podniosły się głosy, że w Polsce pierwszym prawem jest konstytucja, a nie ewangelia, to mówię: no nie. Co za bezrozum. Przecież oczywistością jest, że w Polsce jako państwie najwyższym prawem jest konstytucja. Dla katolików żyjących w tym państwie pierwszym prawem jest ewangelia, to jest oczywiste. Ale ksiądz biskup nie do końca to rozumie, jeżeli tak przeciwstawia relacje państwa z Kościołem. Nie rozumie, jaka jest rola państwa, a jaka Kościoła.

Hierarchowie tak, jak politycy chcą mieć posłusznego suwerena, który ślepo idzie za nimi. Kościół chce mieć wiernych, którzy nie pytają, nie interesują się.
– Wcale nie jestem przekonany, że biskupi dobrze i właściwie rozumieją rolę państwa i rolę Kościoła. Nie rozumieją wzajemnego stosunku prawa moralnego i prawa pozytywnego stanowionego. Śmiem twierdzić, że są jednak nieogarnięci. Natomiast zgodzę się z panią, mentalnie są hierarchowie kościelni, tak skonstruowani, jak ich pani opisała.

Polskie duchowieństwo przyzwyczaiło się w PRL-u być opiekunem społecznym, ale i politycznym, stwarzającym przestrzeń wolności politycznej dla ludzi. To było bardzo pozytywne i potrzebne, dzięki temu mamy zmiany i tego Kościołowi odebrać nie wolno. Ale Kościół przyzwyczaił się do roli opiekuna politycznego i teraz nie chce za Chiny z tego zrezygnować. I gdy ktoś mówi im: konieczny jest rozdział Kościoła od państwa, neutralność państwa, świeckość państwa, to biskupi są w panice. Nie rozumieją, że szkodzą tym Kościołowi.

Kościół miał w Polsce dobrze i zdziwiony jest, że coś się zmienia. Przyzwyczaił się do świętego spokoju, nie musi walczyć o wiernych, zabiegać o nich. Prowadzić dialogu i być partnerem w wierze.
– Teraz się zmieniło a Kościół nie nadąża za tą sytuacją. Wszystko, co Kościół mówił, było przyjmowane mniej więcej z dobrodziejstwem inwentarza, na bazie tradycji historycznej, pewnego kodu kulturowego. I nic nie wymuszało zmiany tej postawy. Ale w tej chwili sytuacja wyraźnie zaczyna nas zmuszać do całkowitej zmiany podejścia. To proces, potrzebny jest nam czas.

Co piąty ksiądz cierpi na bezsenność, co czwarty ma depresję, wśród powodów tych stanów jest m.in. celibat. 90 proc. księży czuje się przemęczonych, a to z powodu m.in. relacji z przełożonymi, zmianami parafii i samotności. To wyniki badań realizowanych wśród duchownych archidiecezji katowickiej.
– Można powiedzieć: Nihil novi sub sole, nic nowego pod słońcem. W ramach naszej formacji dostajemy pewien zasób narzędzi, żeby radzić sobie ze stylem życia księdza czy zakonnika. Jesteśmy formowani do takiego modelu życia, ale widać, że zaczyna stwarzać nam to ogromne problemy. Na to nakładają się oczywiście problemy strukturalne związane ze sposobem sprawowania władzy w Kościele. To osobny, potężny obszar do reformy. Podobnie jak złe planowanie naszej pracy.

Opiszę oczywisty przykład. Sam byłem jego ofiarą. Kiedy miałem się wybrać na kolędę, już na trzy tygodnie przed byłem chory. Dlaczego? Kolęda w formie, w jakiej funkcjonuje w Polsce, jest jak socjalistyczna gospodarka. Jest duże pole obsiewane, a plonów z tego bardzo mało. Wkładamy mnóstwo wysiłku w coś, co nie przynosi wiele pożytku i zostaje sprowadzone do stereotypu – ksiądz po kolędzie chodzi tylko po to, żeby koperty zebrać. Po dwóch tygodniach kolędy, wiem to po sobie, jest się zajechanym na amen, kompletnie. To jest tak odmóżdżające, że daj Boże zdrowie.

Najpierw, jako księża, którzy wybrali bardzo specyficzną formę życia, musimy jej sprostać przez wierność fundamentalnemu kanonowi życia duchowego. Bez tego po prostu nie da się funkcjonować. I mówię też o sobie, gdy to gubię, inne rzeczy są dla mnie o wiele trudniejsze.

Wracamy do początku naszej rozmowy. Być może nastąpi, wymuszona problemami Kościoła, pełna, świadoma wszystkich konsekwencji, również tych osobistych, emocjonalnych, weryfikacja powołań kapłańskich.
– Nasze życie obarczone jest samotnością w takim ludzkim ujęciu. Jestem teraz w Holandii i przeżywam tęsknotę za Polską, za przyjaciółmi, bliskimi. Nie mogę tak łatwo pojechać na grób mamy i taty. I nagle gdzieś tam wieczorem zmęczony, podczas modlitwy widzę ten cmentarzyk, na którym są pochowani moi rodzice, no i taka tęsknota duszy zaczyna wyć, że daj Boże zdrowie. To jest zupełnie naturalne. I trzeba umieć sobie z tym radzić. Trzeba znaleźć pomysły i rozwiązania na to. Jak tego nie robimy, jesteśmy jeszcze w galopie katechezy, spowiedzi, nabożeństw, to kto to na dłuższą metę wytrzyma. Nikt nie wytrzyma.

Jeśli to ojca jakoś pocieszy, to są wierni, którzy na dwa tygodnie przed kolędą też czują się chorzy.
– No tak, (śmiech). To jeszcze bardziej podkreśla to, o czym mówiłem, że format kolędy i po stronie księży, i po stronie wiernych jest nie do ugryzienia. Oczywiście bardzo ważne jest spotkanie z wiernymi, bo wielu ludzi głęboko ją przeżywa. Dla nich obecność księdza, rytuał poświęcenia ich mieszkania jest czymś szalenie ważnym, to są fundamentalne rzeczy religijnie. Ale dzisiaj musimy o tym pomyśleć w nowy sposób.

Celibat w Kościele. Będą zmiany?
Celibat, czas na zmiany?
– Księża diecezjalni teoretycznie mogliby żyć inaczej. I ja im tego nie bronię, jeżeli tak, proszę bardzo. Jako zakonnik patrzę z zupełnie innej perspektywy, złożyłem śluby czystości, świadomie wyrzekłem się tego i powiedziałem: tak, to ma być mój styl życia. Ale często osoby walczące o swoje prawa rzucają mi, Kościołowi w twarz: trzeba znieść celibat. Mówię im wtedy: powtarzacie, żeby wam nikt nie organizował życia i dlaczego na przykład mężczyźni lepiej wiedzą, jak powinny żyć kobiety. To przestańcie opowiadać, jak ma żyć ksiądz lub zakonnik. Sprawę celibatu warto przemyśleć, przyjrzeć się, ale naprawdę po tego typu reformie, gdyby się dokonała, wiele pozytywnego się nie spodziewam.

Znam historię Kościoła na tyle, żeby wiedzieć, że kiedy księża byli żenni, wcale nie mieliśmy do czynienia z lepszą sytuacją. Wielka reforma na rzecz celibatu pojawiła się wtedy, kiedy księża byli żenni, i to, że byli żonaci, mieli dzieci, wygenerowało wiele problemów i Kościół musiał sobie z nimi poradzić. Warto sobie uświadomić, że to nie jest takie hop-siup. Czy jeśli księża będą mieli żony, dzieci, to będą lepiej rozumieli ludzi, będzie mniej napięć, mniej przestępców seksualnych, to są wszystko dyrdymały. Twarde badania pokazują, że większość pedofilów to są mężczyźni żonaci i wcale nie księża. W tej dyskusji jest mnóstwo emocji, a mało merytorycznej wiedzy, ale podkreślę, dla mnie to jest temat otwarty.

Na przykład?
– Zastanówmy się, czy polskie społeczeństwo jest gotowe na to, żeby utrzymywać nie tylko księdza, ale i jego żonę, dzieci. Oczywiście żona może pracować, pomagać w utrzymaniu, ale czy zmniejszy się ilość podejrzeń o to, że ksiądz utrzymuje dzieci i żonę z parafialnych pieniędzy. Pojawią się problemy materialne, niemożność ustalenia kwestii związanych ze spadkami, a to doprowadziło między innymi do wprowadzenia celibatu. Temat „gorący”, istotny, ale jego ciąg dalszy wymaga pracy.

PiS ramię w ramię z toruńskim Kościołem i o. Rydzykiem
Odwracanie się wiernych od Kościoła, jaki wpływ ma na to dzisiejsza przyjaźń Zjednoczonej Prawicy i biskupów?
– Powołam się na słowa prof. Andrzeja Zolla w wywiadzie dla KAI: Kościół najwięcej traci, tracił i będzie tracić w okresie rządów PiS. To wypowiedź człowieka głęboko wierzącego i zatroskanego o Kościół. Po prostu analizuje fakty, przygląda się rzeczywistości. Moja ocena jeszcze jest szersza i bardziej krytyczna: nie ma i nie było w historii istnienia Kościoła takiego przypadku, kiedy sojusz ołtarza z tronem Kościołowi przynosiłby jakieś pozytywne skutki, szczególnie długofalowo. Zawsze kończy się to dla Kościoła źle.

A dla Prawa i Sprawiedliwości?
– Partia władzy ma swój partykularny interes do ugrania. Przykład – za szybko zapomnieliśmy, za mało wyczuliśmy grozę i groźbę sytuacji, którą wygenerował Jarosław Kaczyński, kiedy po oświadczeniu wyroku TK ws. zakazu aborcji kobiety wyszły na ulice. Protesty rozlały się po całej Polsce i co wtedy zrobił Kaczyński – pojawił się w telewizji, wezwał wszystkich członków PiS i sojuszników, czytaj narodowców, kibiców, do obrony kościołów.

Kaczyński nie zapytał biskupów, czy sobie tego życzą. Na tym polega cynizm, pragmatyzm – wykorzystywanie przez obecnie rządzących polityków Kościoła. U Kaczyńskiego to jeszcze bardziej złożone. W jego wizji państwo to Kościół, i to kolejny dramat. Ale w jego myśleniu tak jest i tak ma być. Bardzo przestrzegam przed tym na przyszłość, nie możemy puścić tej historii w niepamięć. Jedna mała iskra mogła spowodować dramat, z którego państwo i Kościół mogliby się nie pozbierać.

Kaczyński wezwał do obrony kościołów
Ale też i niewielu hierarchów powiedziało Kaczyńskiemu: nie życzymy sobie takiej „obrony” Kościoła.
– To było żenujące. Tym, co zrobił Kaczyński, najpierw byłem przerażony, potem zażenowany indolencją, nieodpowiedzialnością i bezradnością polskich biskupów. Nie potrafili wtedy bardzo wyraźnie i głośno powiedzieć: OK., jesteśmy wdzięczni za to, że państwo chce wypełniać swój obowiązek, chronienie wszystkich Kościołów i związków wyznaniowych. Jeżeli ktokolwiek jest atakowany, czy budynki, czy ludzie z powodu swojej wiary, państwo ma obowiązek chronić bezpieczeństwa także tych ludzi. Ale biskupi powinni powiedzieć: bardzo dziękujemy, że państwo chce spełniać swój obowiązek, ale nie w tym zakresie, nie w ten sposób i proszę tego nie robić, my sami zadbamy o to. To było niewłaściwe. Tego spodziewałbym się po biskupach odpowiedzialnych, mądrych i wystarczająco dojrzałych.

Dorzucę jeszcze jeden przykład, z podtekstem wyborczym – Solidarna Polska powołuje komitet w obronie wolności chrześcijan i zbiera podpisy pod obywatelskim projektem zmiany ustawy, która będzie brała w obronę uczucia religijne, wyszydzanie Kościoła. Chodzi np. o przerywanie mszy – kara do dwóch lat więzienia.
– Przygotowujemy kampanię społeczną, której hasło będzie proste: idą wybory, Kościół wolny od polityki. Nagramy spoty reklamowe, będziemy zamieszczać je w internecie, jak będą chciały nam je pokazać telewizje, to będziemy im całować ręce i stopy. To bardzo ważne, żeby dzisiaj katolicy sami wzięli odpowiedzialność za Kościół wolny od polityki, żeby politycy odkleili się od Kościoła i przestali go wykorzystywać. A pomysł Solidarnej Polski, który pani przywołała, jest absurdalny i nieodpowiedzialny . Bazujący na mechanizmie – wykorzystajmy Kościół, religię, aby nabić sobie punkty procentowe w wyborach. Ohydne.

Można wygrać w Polsce wybory bez poparcia Kościoła?
– Oczywiście, że tak. Rządy Sojuszu Lewicy Demokratycznej są tego przykładem.

Ale teraz, w 2023 roku, to możliwe? A jeśli chodzi o SLD, Kościół katolicki nie może narzekać. Przyznanych w tym czasie przywilejów i ziemi nie da się już odebrać.
– Tak. To korupcyjny obszar, o którym mówimy w raporcie. Kiedy pani pyta, czy możliwe jest wygranie wyborów bez poparcia Kościoła, to zdaję sobie doskonale sprawę z istnienia tego undergroundu. Wszystkiego, co się dzieje pod dywanem, po piwnicach, na imprezach, ale odpowiedź brzmi: da się wygrać wybory bez poparcia Kościoła. Szczególnie w sytuacji gorącego sporu, tak cynicznie podbijanego przez polityków.

Tusk: wierzysz w Boga, nie możesz głosować na PiS
To będą właśnie te wybory?
– Nie wiem. Nie chcę iść za daleko i prorokować ani swoją wypowiedzią sugerować czegokolwiek. Potrójnie, poczwórnie, podziesiętnie staram się być wrażliwy, dużo mówiłem o przykładach ze strony tzw. Zjednoczonej Prawicy. Ale jest też wypowiedź Donalda Tuska z Radomia, gdzie mówił: jesteś człowiekiem wierzącym, nie głosujesz na PiS.
Doświadczonemu politykowi nie tylko na arenie polskiej, ale też europejskiej trzeba wyraźnie przypomnieć, panie Donaldzie, to, co pan powiedział w Rzeszowie, jest łamaniem zasady neutralności państwa , łamaniem zasady rozdziału Kościoła od państwa. Politycy nie powinni używać tego typu argumentów w kampanii wyborczej. I mówię to do pana Donalda Tuska, mówię tak samo ostro do Jarosława Kaczyńskiego.

https://wyborcza.pl/7,82983,28704187,jedna-mala-iskra-mogla-spowodowac-dramat-z-ktorego-panstwo.html?fbclid=IwAR0CvFau9Jn0cycjITjzXI3TTDiuC8i8OUWTXF6nVgFRdr4nz2hZAaKjlGg&disableRedirects=true

Na polskim rynku obecnych jest czterech producentów cukru:
Nordzucker 🇩🇪 (2 cukrownie)
Pfeifer&Langen 🇩🇪 (4 cukrownie)
Südzucker 🇩🇪 (4 cukrownie)
oraz
🇵🇱 Krajowa Spółka Cukrowa S.A. (7 cukrowni)
Pamiętajcie‼️ Patriotyzm zaczyna się na półkach sklepowych❗ A wiecie kto przedał poskie cukrownie i kiedy ?

poparcie

https://www.tvp.info/59705678/sondaz-andrzej-duda-i-mateusz-morawiecki-maja-powody-do-zadowolenia-co-z-donaldem-tuskiem

Węgry maja konstytucyjną większość z Fidesz. Czy PiS też to osiągnie za rok?

Śmiać się czy płakać?

„Drogi Wielce Szanowny Pisie” i reszto współrządzącej prawicy, miało być tak dobrze to dlaczego jest tak źle ? Dlaczego jest taka bryndza i serwatka skoro miał być kawior z szampanem ? Dlaczego kurs złotego względem euro jest najniższy od 2009 roku i wynosi obecnie 4,84 ? Dlaczego wszystko drożeje ? Nie możecie przecież wszystkiego ciągle zwalać na Opozycję, ponieważ rządzicie samodzielnie już od prawie 7 lat, ani też na pandemię, bo ta panuje w całej Europie i świecie. Oczywiście teraz jest wojna, podczas której bardzo dziwnie się zachowujecie, a która jak myślicie przykryje wasze wszystkie szwindle i łajdactwa. Dlaczego ignoranci oraz ewidentni zdrajca polskiej racji stanu Kaczyński i Ziobro siedzą jeszcze na wice-premieowskim ministerialnym stołku !? Przecież to dzięki nim Polska nie otrzymała do tej pory ani centa z Unijnego Funduszu Odbudowy, a kary za niewykonywanie prawa unijnego sięgnęły już miliarda złotych !? Co się takiego dzieje, że nie dajecie sobie z niczym rady oprócz kłamliwej i taniej propagandy oraz nabijania sobie, swoim pociotkom oraz znajomkom kabzy. Na te i inne pytania zawiązane z waszą „radosną i twórczą działalnością” mam nadzieję odpowiecie już wkrótce.