Ustawa o dostępie do informacji publicznej

Zgodnie z przepisem art. 61 ust. 4 Konstytucji tryb udostępniania informacji uregulowany został w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Ustawa o dostępie do informacji publicznej wprowadziła regulacje zapewniające udostępnianie informacji publicznych. Przepisy ustawy można podzielić na następujące kategorie:

USTAWA

z dnia 6 września 2001 r.

o dostępie do informacji publicznej.

Rozdział 1. Przepisy ogólne

Art. 1. 1. Każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu

ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie.

2. Przepisy ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb

dostępu do informacji będących informacjami publicznymi.

Art. 2. 1. Każdemu przysługuje, z zastrzeżeniem art. 5, prawo dostępu do informacji publicznej,

zwane dalej „prawem do informacji publicznej”.

2. Od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu

prawnego lub faktycznego.

Art. 3. 1. Prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienia do:

1) uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim

zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego,

2) wglądu do dokumentów urzędowych,

3) dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z

powszechnych wyborów.

2. Prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienie do niezwłocznego uzyskania informacji

publicznej zawierającej aktualną wiedzę o sprawach publicznych.

Art. 4. 1. Obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne

podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności:

1) organy władzy publicznej,

2) organy samorządów gospodarczych i zawodowych,

3) podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa,

4) podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu

terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne

albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego,

5) podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują

zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których

Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo

zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i

konsumentów.

2. Obowiązane do udostępnienia informacji publicznej są organizacje związkowe i pracodawców

reprezentatywne, w rozumieniu ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do SprawSpołeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego (Dz. U. Nr 100, poz.

1080, z późn. zm.), oraz partie polityczne.

3. Obowiązane do udostępniania informacji publicznej są podmioty, o których mowa w ust. 1 i 2,

będące w posiadaniu takich informacji.

Art. 5. 1. Prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach

określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic

ustawowo chronionych.

2. Prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby

fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach

pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach

powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca

rezygnują z przysługującego im prawa.

3. Nie można, z zastrzeżeniem ust. 1 i 2, ograniczać dostępu do informacji o sprawach

rozstrzyganych w postępowaniu przed organami państwa, w szczególności w postępowaniu

administracyjnym, karnym lub cywilnym, ze względu na ochronę interesu strony, jeżeli

postępowanie dotyczy władz publicznych lub innych podmiotów wykonujących zadania

publiczne albo osób pełniących funkcje publiczne – w zakresie tych zadań lub funkcji.

4. Ograniczenia dostępu do informacji w sprawach, o których mowa w ust. 3, nie naruszają prawa

do informacji o organizacji i pracy organów prowadzących postępowania, w szczególności o

czasie, trybie i miejscu oraz kolejności rozpatrywania spraw.

Rozdział 2. Dostęp do informacji publicznej.

Art. 6. 1. Udostępnieniu podlega informacja publiczna, w szczególności o:

1) polityce wewnętrznej i zagranicznej, w tym o:

a) zamierzeniach działań władzy ustawodawczej oraz wykonawczej,

b) projektowaniu aktów normatywnych,

c) programach w zakresie realizacji zadań publicznych, sposobie ich realizacji,

wykonywaniu i skutkach realizacji tych zadań,

2) podmiotach, o których mowa w art. 4 ust. 1, w tym o:

a) statusie prawnym lub formie prawnej,

b) organizacji,

c) przedmiocie działalności i kompetencjach,

d) organach i osobach sprawujących w nich funkcje i ich kompetencjach,

e) strukturze własnościowej podmiotów, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 3-5,

f) majątku, którym dysponują,3) zasadach funkcjonowania podmiotów, o których mowa w art. 4 ust. 1, w tym o:

a) trybie działania władz publicznych i ich jednostek organizacyjnych,

b) trybie działania państwowych osób prawnych i osób prawnych samorządu

terytorialnego w zakresie wykonywania zadań publicznych i ich działalności w ramach

gospodarki budżetowej i pozabudżetowej,

c) sposobach stanowienia aktów publicznoprawnych,

d) sposobach przyjmowania i załatwiania spraw,

e) stanie przyjmowanych spraw, kolejności ich załatwiania lub rozstrzygania,

f) prowadzonych rejestrach, ewidencjach i archiwach oraz o sposobach i zasadach

udostępniania danych w nich zawartych,

g) naborze kandydatów do zatrudnienia na wolne stanowiska, w zakresie określonym w

przepisach odrębnych,

h) konkursie na wyższe stanowisko w służbie cywilnej, w zakresie określonym w

przepisach odrębnych,

4) danych publicznych, w tym:

a) treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności:

– treść aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć,

– dokumentacja przebiegu i efektów kontroli oraz wystąpienia, stanowiska, wnioski i

opinie podmiotów ją przeprowadzających,

b) stanowiska w sprawach publicznych zajęte przez organy władzy publicznej i przez

funkcjonariuszy publicznych w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego,

c) treść innych wystąpień i ocen dokonywanych przez organy władzy publicznej,

d) informacja o stanie państwa, samorządów i ich jednostek organizacyjnych,

5) majątku publicznym, w tym o:

a) majątku Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych,

b) innych prawach majątkowych przysługujących państwu i jego długach,

c) majątku jednostek samorządu terytorialnego oraz samorządów zawodowych i

gospodarczych oraz majątku osób prawnych samorządu terytorialnego, a także kas

chorych,

d) majątku podmiotów, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5, pochodzącym z

zadysponowania majątkiem, o którym mowa w lit. a)-c), oraz pożytkach z tego majątku

i jego obciążeniach,

e) dochodach i stratach spółek handlowych, w których podmioty, o których mowa w lit.

a)-c), mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów Kodeksu spółek handlowych,

oraz dysponowaniu tymi dochodami i sposobie pokrywania strat,

f) długu publicznym,

g) pomocy publicznej,

h) ciężarach publicznych.

2. Dokumentem urzędowym w rozumieniu ustawy jest treść oświadczenia woli lub wiedzy,

utrwalona i podpisana w dowolnej formie przez funkcjonariusza publicznego w rozumieniuprzepisów Kodeksu karnego, w ramach jego kompetencji, skierowana do innego podmiotu lub

złożona do akt sprawy.

Art. 7. 1. Udostępnianie informacji publicznych następuje w drodze:

1) ogłaszania informacji publicznych, w tym dokumentów urzędowych, w Biuletynie

Informacji Publicznej, o którym mowa w art. 8,

2) udostępniania, o którym mowa w art. 10 i 11,

3) wstępu na posiedzenia organów, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 3, i udostępniania

materiałów, w tym audiowizualnych i teleinformatycznych, dokumentujących te

posiedzenia.

2. Dostęp do informacji publicznej jest bezpłatny, z zastrzeżeniem art. 15.

Art. 8. 1. Tworzy się urzędowy publikator teleinformatyczny – Biuletyn Informacji Publicznej –

w celu powszechnego udostępniania informacji publicznej, w postaci ujednoliconego systemu

stron w sieci teleinformatycznej, zwany dalej „Biuletynem Informacji Publicznej”.

2. Informacje publiczne są udostępniane w Biuletynie Informacji Publicznej przez podmioty, o

których mowa w art. 4 ust. 1 i 2.

3. Podmioty, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 2, obowiązane są do udostępniania w Biuletynie

Informacji Publicznej informacji publicznych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-3, pkt 4 lit. a)

tiret drugie, lit. c) i d) i pkt 5. Podmioty, o których mowa w zdaniu pierwszym, mogą udostępniać

w Biuletynie Informacji Publicznej również inne informacje publiczne.

4. Podmioty, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 2, są obowiązane do udostępniania w Biuletynie

Informacji Publicznej informacji dotyczących sposobu dostępu do informacji publicznych

będących w ich posiadaniu i nieudostępnionych w Biuletynie Informacji Publicznej.

5. W przypadku wyłączenia jawności informacji publicznej, w Biuletynie Informacji Publicznej

podaje się zakres wyłączenia, podstawę prawną wyłączenia jawności oraz wskazuje się organ lub

osobę, które dokonały wyłączenia, a w przypadku, o którym mowa w art. 5 ust. 2, podmiot, w

interesie którego dokonano wyłączenia jawności.

6. Podmioty udostępniające informacje publiczne w Biuletynie Informacji Publicznej są

obowiązane do:

1) oznaczenia informacji danymi określającymi podmiot udostępniający informację,

2) podania w informacji danych określających tożsamość osoby, która wytworzyła

informację lub odpowiada za treść informacji,

3) dołączenia do informacji danych określających tożsamość osoby, która

wprowadziła informację do Biuletynu Informacji Publicznej,

4) oznaczenia czasu wytworzenia informacji i czasu jej udostępnienia,

5) zabezpieczenia możliwości identyfikacji czasu rzeczywistego udostępnienia

informacji.Art. 9. 1. Minister właściwy do spraw informatyzacji tworzy stronę główną Biuletynu Informacji

Publicznej zawierającą wykaz podmiotów, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 2, wraz z

odnośnikami umożliwiającymi połączenie z ich stronami.

2. Podmioty, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 2, tworzą własne strony Biuletynu Informacji

Publicznej, na których udostępniają informacje podlegające udostępnieniu w tej drodze.

3. Podmioty, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 2, są obowiązane przekazać ministrowi

właściwemu do spraw informatyzacji informacje niezbędne do zamieszczenia na stronie, o której

mowa w ust. 1.

4. Minister właściwy do spraw informatyzacji:

1) gromadzi i udostępnia adresy wskazujące strony Biuletynu Informacji Publicznej

tworzone przez podmioty, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 2,

2) gromadzi i udostępnia dane o liczbie pobrań stron, o których mowa w pkt 1,

3) udostępnia nieodpłatnie przykładowe oprogramowanie służące do tworzenia stron w

Biuletynie Informacji Publicznej zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach

wydanych na podstawie ust. 5 lub kody źródłowe tego oprogramowania.

5. Minister właściwy do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowe wymagania dotyczące układu ujednoliconego systemu stron Biuletynu

Informacji Publicznej, w szczególności:

a) strukturę strony głównej, o której mowa w ust. 1,

b) standardy struktury stron, o których mowa w ust. 2,

2) zakres i tryb przekazywania informacji, o których mowa w ust. 3,

3) wymagania dotyczące zabezpieczania treści informacji publicznych udostępnianych w

Biuletynie Informacji Publicznej

– mając na względzie sprawność i jednolitość działania systemu stron Biuletynu

Informacji Publicznej, a także uwzględniając konieczność równego traktowania

rozwiązań informatycznych oraz potrzebę umożliwienia realizacji prawa do stosowania

przez podmioty obowiązane do przekazywania informacji oprogramowania bez

konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów z tytułu opłat licencyjnych.

Art. 10. 1. Informacja publiczna, która nie została udostępniona w Biuletynie Informacji

Publicznej, jest udostępniana na wniosek.

2. Informacja publiczna, która może być niezwłocznie udostępniona, jest udostępniana w formie

ustnej lub pisemnej bez pisemnego wniosku.

Art. 11. Informacja publiczna może być udostępniana:

1) w drodze wyłożenia lub wywieszenia w miejscach ogólnie dostępnych,2) przez zainstalowane w miejscach, o których mowa w pkt 1, urządzenia umożliwiające

zapoznanie się z tą informacją.

Art. 12. 1. Informacje publiczne udostępniane w sposób, o którym mowa w art. 10 i 11, są

oznaczane danymi określającymi podmiot udostępniający informację, danymi określającymi

tożsamość osoby, która wytworzyła informację lub odpowiada za treść informacji, danymi

określającymi tożsamość osoby, która udostępniła informację, oraz datą udostępnienia.

2. Podmiot udostępniający informację publiczną jest obowiązany zapewnić możliwość:

1) kopiowania informacji publicznej albo jej wydruk lub

2) przesłania informacji publicznej albo przeniesienia jej na odpowiedni, powszechnie

stosowany nośnik informacji.

Art. 13. 1. Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie

później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, z zastrzeżeniem ust. 2 i art. 15

ust. 2.

2. Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w terminie określonym w ust. 1,

podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia

oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia

złożenia wniosku.

Art. 14. 1. Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje w sposób i w formie

zgodnych z wnioskiem, chyba że środki techniczne, którymi dysponuje podmiot obowiązany do

udostępnienia, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we

wniosku.

2. Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonych we

wniosku, podmiot obowiązany do udostępnienia powiadamia pisemnie wnioskodawcę o

przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazuje, w jaki

sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie. W takim przypadku,

jeżeli w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie

informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie

informacji umarza się.

Art. 15. 1. Jeżeli w wyniku udostępnienia informacji publicznej na wniosek, o którym mowa w

art. 10 ust. 1, podmiot obowiązany do udostępnienia ma ponieść dodatkowe koszty związane ze

wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w

formę wskazaną we wniosku, podmiot ten może pobrać od wnioskodawcy opłatę w wysokości

odpowiadającej tym kosztom.

2. Podmiot, o którym mowa w ust. 1, w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, powiadomi

wnioskodawcę o wysokości opłaty. Udostępnienie informacji zgodnie z wnioskiem następuje po

upływie 14 dni od dnia powiadomienia wnioskodawcy, chyba że wnioskodawca dokona w tym

terminie zmiany wniosku w zakresie sposobu lub formy udostępnienia informacji albo wycofa

wniosek.Art. 16. 1. Odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenie postępowania o

udostępnienie informacji w przypadku określonym w art. 14 ust. 2 przez organ władzy publicznej

następują w drodze decyzji.

2. Do decyzji, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania

administracyjnego, z tym że:

1) odwołanie od decyzji rozpoznaje się w terminie 14 dni,

2) uzasadnienie decyzji o odmowie udostępnienia informacji zawiera także imiona,

nazwiska i funkcje osób, które zajęły stanowisko w toku postępowania o udostępnienie

informacji, oraz oznaczenie podmiotów, ze względu na których dobra, o których mowa w

art. 5 ust. 2, wydano decyzję o odmowie udostępnienia informacji.

Art. 17. 1. Do rozstrzygnięć podmiotów obowiązanych do udostępnienia informacji, niebędących

organami władzy publicznej, o odmowie udostępnienia informacji oraz o umorzeniu

postępowania o udostępnienie informacji przepisy art. 16 stosuje się odpowiednio.

2. Wnioskodawca może wystąpić do podmiotu, o którym mowa w ust. 1, o ponowne rozpatrzenie

sprawy. Do wniosku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołania.

Art. 18. 1. Posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych

wyborów są jawne i dostępne.

2. Posiedzenia kolegialnych organów pomocniczych organów, o których mowa w ust. 1, są jawne

i dostępne, o ile stanowią tak przepisy ustaw albo akty wydane na ich podstawie lub gdy organ

pomocniczy tak postanowi.

3. Organy, o których mowa w ust. 1 i 2, są obowiązane zapewnić lokalowe lub techniczne środki

umożliwiające wykonywanie prawa, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 3. W miarę potrzeby

zapewnia się transmisję audiowizualną lub teleinformatyczną z posiedzeń organów, o których

mowa w ust. 1.

4. Ograniczenie dostępu do posiedzeń organów, o których mowa w ust. 1 i 2, z przyczyn

lokalowych lub technicznych nie może prowadzić do nieuzasadnionego zapewnienia dostępu

tylko wybranym podmiotom.

Art. 19. Organy, o których mowa w art. 18 ust. 1 i 2, sporządzają i udostępniają protokoły lub

stenogramy swoich obrad, chyba że sporządzą i udostępnią materiały audiowizualne lub

teleinformatyczne rejestrujące w pełni te obrady.

Art. 20. Przepisy art. 18 i 19 stosuje się odpowiednio do pochodzących z powszechnych

wyborów kolegialnych organów jednostek pomocniczych jednostek samorządu terytorialnego i

ich kolegialnych organów pomocniczych.

Art. 21. Do skarg rozpatrywanych w postępowaniu o udostępnienie informacji publicznej stosuje

się, z zastrzeżeniem przypadku, o którym mowa w art. 22, przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270), z

tym że:

1) przekazanie akt i odpowiedzi na skargę następuje w terminie 15 dni od dnia otrzymania

skargi,

2) skargę rozpatruje się w terminie 30 dni od dnia otrzymania akt wraz z odpowiedzią na

skargę.

Art. 22. 1. Podmiotowi, któremu odmówiono prawa dostępu do informacji publicznej ze względu

na wyłączenie jej jawności z powołaniem się na ochronę danych osobowych, prawo do

prywatności oraz tajemnicę inną niż państwowa, służbowa, skarbowa lub statystyczna,

przysługuje prawo wniesienia powództwa do sądu powszechnego o udostępnienie takiej

informacji.

2. Podmiot, którego dotyczy wyłączenie informacji publicznej, ma interes prawny w

przystąpieniu w charakterze interwenienta ubocznego po stronie pozwanej.

3. Sądem właściwym do orzekania w sprawach, o których mowa w ust. 1, jest sąd rejonowy

właściwy ze względu na siedzibę podmiotu, który odmówił udostępnienia informacji publicznej.

Art. 23. Kto, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, nie udostępnia informacji publicznej,

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Rozdział 3. Przepisy o zmianie przepisów obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe.

Art. 24. W ustawie z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24, z 1988 r.

Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 34, poz. 187, z 1990 r. Nr 29, poz. 173, z 1991 r. Nr 100, poz. 442,

z 1996 r. Nr 114, poz. 542, z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 121, poz. 770 oraz z 1999 r. Nr 90, poz.

999) wprowadza się następujące zmiany:

1) dodaje się art. 3a w brzmieniu:

,, Art. 3a. W zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje sie przepisy ustawy z

dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. Nr 112, poz. 1198). „;

2) w art. 4:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

,, 1. Przedsiębiorcy i podmioty niezliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w

celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielenia prasie informacji o swojej działalności, o ile

na podstawie odrębnych przepisów informacja nie jest objęta tajemnica lub nie narusza prawa do

prywatności. „,

b) skreśla się ust. 2,

c) w ust. 3 wyrazy ,,Na żądanie redaktora naczelnego” zastępuje się wyrazami ,,W

przypadku odmowy udzielenia informacji, na żądanie redaktora naczelnego,”

d) skreśla się ust. 5 i 6;3) w art. 11 ust. 4 otrzymuje brzmienie:

,,4. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa organizacje i zadania rzeczników

prasowych w urzędach organów administracji rządowej. ”

Art. 25. 1. Do spraw z zakresu dostępu do informacji publicznej, niezakończonych w dniu

wejścia w życie ustawy ostatecznym albo prawomocnym rozstrzygnięciem, stosuje się przepisy

niniejszej ustawy.

2. Podmioty są obowiązane w sprawach, o których mowa w ust. 1, w terminie 14 dni od dnia

wejścia w

życie ustawy, udostępnić informacje publiczna albo wydać decyzje o odmowie udostępnienia

informacji.

Art. 26. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., z wyjątkiem przepisu art. 8 ust. 3,

który odnośnie do nałożonego obowiązku udostępniania w Biuletynie Informacji Publicznej

informacji publicznych w zakresie, o którym mowa w:

1) art. 6 ust. 1 pkt 1 i pkt 3 lit. e) oraz pkt 4 lit. a) tiret drugie, lit. c) i d) – wchodzi w życie po

upływie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy,

2) art. 6 ust. 1 pkt 2 i pkt 3 lit. a)–d) i lit. f) – wchodzi w życie po upływie 18 miesięcy od dnia

wejścia w życie ustawy,

3) art. 6 ust. 1 pkt 5 – wchodzi w życie po upływie 36 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.